کود NPK 12-12-36: مزایا و نحوه استفاده
مقدمه
کشاورزی مدرن بر پایه تأمین نیازهای تغذیهای گیاهان استوار است و کودهای شیمیایی در این میان نقش اساسی ایفا میکنند. یکی از کودهای پرمصرف در باغداری و زراعت، کود NPK 12-12-36 است. این کود به دلیل داشتن نسبت بالای پتاسیم در ترکیب خود، تأثیر بسزایی در افزایش کیفیت محصولات زراعی و باغی، بهبود گلدهی و افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای محیطی دارد. در این مقاله، به بررسی ترکیبات، ویژگیها، مزایا، نحوه مصرف و تفاوت این کود با سایر انواع NPK میپردازیم.
۱. کود NPK 12-12-36 چیست؟
کود NPK 12-12-36 یک کود کامل حاوی ۱۲٪ نیتروژن (N)، ۱۲٪ فسفر (P) و ۳۶٪ پتاسیم (K) است. این ترکیب نشان میدهد که پتاسیم نسبت به دو عنصر دیگر درصد بالاتری دارد که آن را به گزینهای ایدهآل برای مرحله گلدهی و میوهدهی تبدیل میکند. این کود معمولاً در فرمهای پودری، کریستالی و گرانوله موجود است و قابلیت حل شدن در آب را دارد که آن را برای سیستمهای آبیاری قطرهای و محلولپاشی ایدهآل میسازد.
۲. نقش عناصر موجود در کود NPK 12-12-36
الف) نیتروژن (N) – ۱۲٪
- تحریک رشد رویشی و تولید برگها
- افزایش تولید کلروفیل و بهبود فتوسنتز
- تأمین انرژی لازم برای رشد گیاه
ب) فسفر (P) – ۱۲٪
- توسعه و تقویت سیستم ریشهای
- افزایش مقاومت در برابر تنشهای محیطی
- تسریع گلدهی و باروری بهتر گیاه
ج) پتاسیم (K) – ۳۶٪
- بهبود کیفیت و اندازه میوه
- افزایش قند و بهبود طعم محصولات باغی
- افزایش مقاومت در برابر کمآبی، سرما و بیماریها
۳. مزایای استفاده از کود NPK 12-12-36
- بهبود کیفیت میوهها: پتاسیم بالا در این کود باعث افزایش رنگ، طعم و ماندگاری محصولات میشود.
- افزایش گلدهی: فسفر موجود در ترکیب، رشد جوانههای گل را تقویت کرده و موجب افزایش تعداد و کیفیت گلها میشود.
- افزایش مقاومت گیاه: این کود موجب تقویت دیواره سلولی گیاه شده و آن را در برابر شرایط نامساعد محیطی مقاومتر میکند.
- مناسب برای محصولات باغی و گلخانهای: بهویژه برای محصولاتی مانند گوجهفرنگی، خیار، مرکبات، انگور و هندوانه بسیار مفید است.
- قابلیت استفاده در سیستمهای آبیاری و محلولپاشی: به دلیل حلالیت بالا، میتوان آن را از طریق آبیاری قطرهای و اسپری برگی نیز استفاده کرد.
۴. نحوه مصرف کود NPK 12-12-36
الف) روش آبیاری (ریشهای)
این روش برای تأمین مواد مغذی از طریق ریشهها استفاده میشود و در سیستمهای آبیاری قطرهای بسیار موثر است.
- مقدار توصیهشده: ۵ تا ۱۰ کیلوگرم در هر هکتار
- زمان مصرف: در مراحل گلدهی و تشکیل میوه
ب) روش محلولپاشی (برگی)
محلولپاشی باعث جذب سریع عناصر توسط برگها میشود و برای افزایش کیفیت میوه بسیار مفید است.
- مقدار توصیهشده: ۲ تا ۳ گرم در هر لیتر آب
- زمان مصرف: در صبح زود یا عصر برای جلوگیری از تبخیر سریع
ج) روش چالکود (برای درختان میوه)
در این روش، کود در چالههایی در اطراف درخت قرار میگیرد و به تدریج جذب ریشه میشود.
- مقدار توصیهشده: ۵۰ تا ۱۵۰ گرم برای هر درخت بسته به سن درخت
۵. تفاوت کود NPK 12-12-36 با سایر انواع کودهای NPK
| نوع کود |
درصد نیتروژن (N) |
درصد فسفر (P) |
درصد پتاسیم (K) |
کاربرد اصلی |
| NPK 12-12-36 |
۱۲٪ |
۱۲٪ |
۳۶٪ |
افزایش گلدهی و کیفیت میوه |
| NPK 20-20-20 |
۲۰٪ |
۲۰٪ |
۲۰٪ |
رشد عمومی و متعادل گیاه |
| NPK 15-30-15 |
۱۵٪ |
۳۰٪ |
۱۵٪ |
افزایش گلدهی و میوهدهی |
| NPK 10-10-40 |
۱۰٪ |
۱۰٪ |
۴۰٪ |
افزایش سایز و کیفیت میوه |
۶. گیاهان مناسب برای کود NPK 12-12-36
این کود برای گیاهانی که در مراحل گلدهی و میوهدهی نیاز به پتاسیم بیشتری دارند، بسیار مناسب است. برخی از مهمترین گیاهانی که از این کود بهره میبرند عبارتند از:
- درختان میوه (سیب، پرتقال، انگور، انار، زیتون)
- سبزیجات و صیفیجات (گوجهفرنگی، فلفل، خیار، بادمجان)
- محصولات گلخانهای (گلهای زینتی و سبزیجات)
۷. نکات مهم در استفاده از کود NPK 12-12-36
- میزان مصرف را رعایت کنید: مصرف بیش از حد کود میتواند باعث سوختگی ریشه یا برگها شود.
- بهترین زمان استفاده: در زمان گلدهی و میوهدهی برای دستیابی به حداکثر عملکرد.
- ترکیب با سایر کودها: میتوان آن را با ریزمغذیهایی مانند آهن، روی و منیزیم ترکیب کرد.
- روش نگهداری: کود باید در جای خشک و خنک نگهداری شود تا از رطوبت و تجزیه مواد جلوگیری شود.
۸. جمعبندی
کود NPK 12-12-36 یک کود تخصصی با پتاسیم بالا است که برای افزایش کیفیت میوه، بهبود گلدهی و افزایش مقاومت گیاهان در برابر تنشهای محیطی طراحی شده است. این کود در محصولات باغی، گلخانهای و زراعی تأثیر بسزایی داشته و میتواند بهصورت محلولپاشی، آبیاری و چالکود مورد استفاده قرار گیرد. با رعایت دوز مصرفی و روشهای صحیح کوددهی، این کود میتواند عملکرد گیاهان را به طور چشمگیری افزایش دهد.